Rozwód czy separacja - Podstawowe informacje

Rozwód to jedna z podstawowych instytucji prawa rodzinnego. Mniej rygorystyczną formą rozwodu jest separacja. Zarówno rozwód jak i separacja mają swoje wady i zalety. Niżej przedstawiamy ogólną charakterystykę rozwodu i separacji w polskim prawie rodzinnym.

1. Rozwód

Sąd orzeka rozwód jeśli zanikły między małżonkami trzy więzi: gospodarcza, fizyczna i uczuciowa. Wskazane więzi są istotą małżeństwa. Orzeczenie rozwodu nie jest możliwe jeśli między małżonkami istnieje któraś z tych więzi. Obowiązkiem strony wnoszącej pozew o rozwód jest więc udowodnienie, że małżeństwo przestało istnieć. 

a) wina

Orzekając rozwód sąd może ustalić winę jednej lub obu stron. Udowodnienie winy wymaga przedstawienia dowodów wskazujących, że współmałżonek swoim zachowaniem doprowadził do rozpadu małżeństwa. Niestety, sprawy rozwodowe w których małżonkowie udowadniają sobie winę są długotrwałe. O wiele prostszym rozwiązaniem jest więc polubowne ustalenie warunków rozstania się małżonków. Jeżeli małżonkowie zgodnie wniosą o zaniechanie orzekania o winie, sąd orzeknie rozwód bez rozstrzygania tej kwestii. 

b) władza rodzicielska

Kolejnym zagadnieniem wiążącym się z rozwodem jest sprawa opieki nad wspólnymi dziećmi stron. Sąd ma obowiązek orzec o władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron. Tutaj też najlepszym rozwiązaniem jest współdziałanie małżonków. Brak współdziałania spowoduje, że sąd ograniczy władzę rodzicielską jednemu z małżonków. 

c) podział majątku

Bardzo często małżonkowie pragną na sprawie rozwodowej uregulować kwestie majątkowe. Generalnie, kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi, że sąd może w trakcie sprawy rozwodowej orzec o podziale majątku małżeńskiego, ale tylko wówczas, gdy nie wpłynie to na przedłużenie postępowania rozwodowego. W praktyce sąd uwzględnia tylko wspólne wnioski stron - tzw. plan podziału majątku. Jeśli między małżonkami pojawi się spór, sprawa będzie rozstrzygnięta w osobnym postępowaniu.

2. Separacja

Separacja może być orzeczona jeśli nie ma podstaw do orzeczenia rozwodu, czyli między stronami istnieją jakieś więzi i jest szansa, że strony mogą jeszcze wrócić do wspólnego życia. Zaletą separacji jest to, że może o separację wystąpić także małżonek wyłącznie winny rozpadu małżeństwa. Separacja powoduje w zakresie majątku wspólnego małżonków takie same skutki prawne jak rozwód. Z chwilą jej orzeczenia ustaje małżeńska wspólność majątkowa.